1- پوست:

پوست یکی از بزرگترین ارگان­های بدن است که به عنوان یک سد مکانیکی و دفاعی از بدن در برابر استرس­های داخلی و خارجی محافظت می­کند. از جمله مهم­ترین عملکردهای پوست می­توان به تنظيم حرارت بدن، هدايت حس­هاي فيزيكي و عمل به عنوان سد مكانيكي (حفاظت از بدن در مقابل هجوم ميكروارگانيسم­ها و عوامل مضر محيطي از قبيل تابش اشعه، آسيب­هاي مكانيكي و سوختگي­هاي گرمايي و شيميايي) اشاره کرد. حفظ ساختار طبيعي پوست، به خصوص پوست صورت، به دلیل تاثیر بر ظاهر و جلوه شخص نقش مهمی در روحیه، اعتماد به نفس و روابط اجتماعي فرد دارد. جوامع مختلف در طول تاریخ از اشکال گوناگون لوازم آرایشی و بهداشتی برای بهبود ظاهر، عطر، بهداشت و سلامتی پوست خود استفاده می­کردند، به طوری که تاریخچه لوازم آرایشی به سال های 2907-3100 قبل از میلاد بر می­گردد. امروزه نیز درمان­هاي آرايشي و جراحي­هاي پلاستيك براي طراوت يا رفع ضايعات پوستی، تجارت عظيمی را در سراسر دنيا به خود اختصاص داده است. در این مقاله علاوه بر نکاتی در رابطه با پوست و عوامل موثر بر آن شما را با محصولی آشنا خواهیم کرد که با کمک به حفظ شادابی و سلامت پوست از روند پیری پوست جلوگیری کرده و شما را در داشتن چهره ای زیبا و جوان یاری می­کند.

1-1- پوست از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

پوست دارای بافتی پیچیده و خاص است که به سه لایه ی: اپیدرم (لایه ی خارجی پوست)، درم (لایه ی میان پوستی) و هیپودرم (لایه ی زیر جلدی) تقسیم می­شود.

اپیدرم: خارجی­ترین لایه پوست است که از بافت های سنگفرشی مرکب تشکیل شده است و به عنوان مانع اولیه برای محافظت از پوست در برابر محرک­های خارجی یا پاتوژن های مختلف عمل می­کند و در حفظ رطوبت و ترکیبات چربی نقش دارد. این مانع دارای پروتئین­هایی برای استحکام، آنتی­اکسیدان­ها (محافظت سلول­ها در برابر رادیکال­های آزاد)، یک لایه­ی غشایی دو طرفه برای جلوگیری از تبخیر آب از سطح سلولی، سلول­های ایمنی، پپتید­های ضد میکروبی و میکروبیوم های طبیعی است. اپیدرم از سلول های کراتینوسیت تشکیل شده است. این لایه هیچ گونه عروق خونی ندارد و از طریق عروق خونی درم اکسیژن و مواد غذایی به آن می­رسد. اپیدرم دارای ویتامین C، E و سوپراکسید دیسموتاز، آنتی­اکسیدان­ها، مقادیر زیادی از گلیکوزآمینوگلیکان ها و سرامید­ها است. آسیب به هر لایه اپیدرم دارای پیامد­های مهمی برای افزایش پیری پوست می­باشد.

1. درم: درم از سلول­های فیبروبلاست ساخته شده است، این سلول­ها مانند کارخانه­ای هستند که کلاژن، الاستین، اسید هیالورونیک، هپاران سولفات (HS) و دیگر گلیکوزآمینوگلیکان­ها را تولید می­کنند. این ترکیبات پوست را صاف، قوی و سالم نگه می­دارند. کلاژن عنصر اصلی لایه درم است و خواص کششی قوی را به درم می­دهد، الاستین الاستیسیته (کشسانی، خاصیت تغییر شکل برگشت­پذیر) را فراهم می­کند و گلیکوزآمینوگلیکان­ها مانند اسید هیالورونیک و هپاران سولفات و درماتین سولفات تنظیم آب و انتقال حجم پوست و پشتیبانی ارتباطات مهم سلول به سلول را فراهم می­کنند. در واقع درم پشتیبانی و تغذیه سلول­های اپیدرم را به عهده دارد و رگ­های خونی نقش تغذیه و تنظیم دما را به عهده دارند. درم همچنین حاوی اعصاب و زائده­های فولیکول مو و غدد عرق و غدد سباسه است.

2. هیپودرم: سومین و عمیق ترین لایه پوست می­باشد.

از دست دادن پوست و یا نقص در ساختار پوست عملکرد آن را مختل می­کند. بازسازي پوست روند پيچيده­اي است كه نيازمند تلاش و همكاري چندين رده ي سلولي مانند سلول­هاي خون (پلاكت­ها، ماكروفاژها، نوتروفيل­ها و لنفوسيت­ها)، اكتودرم (كراتينوسيت­ها)، و سلول­هاي مزودرم (فيبروبلاست­ها) است. همه ي فاكتورهاي رشد و ماركرهاي ماتريكسی ترشح كه در مراحل طبيعي ترميم جراحت مانند: التهاب، رشد و تكثير، مهاجرت، سنتز ماتريكس، بالغ شدن و تغيير شكل شركت دارند، به آن­ها پاسخ مي­دهند و عملكرد و جنبه­ي زيبايي پوست را حفظ مي­كنند. کرم کادیلای نیکا به شما در داشتن پوستی شاداب، صاف، یکدست، بدون چروک و با طراوت کمک می­کند.

1- برخی ناراحتی های پوستی مرتبط با زیبایی پوست صورت

1-1- آکنه:

در حقیقت آکنه یک واژه عمومی برای انواع مختلف علائم نظیر جوش­های قرمز روی صورت، جوش­های نوک سیاه و نوک سفید می­باشد. پروفسور پیتر پاچی (استاد پوست در دانشگاه پزشکی بوستون) می­گوید: آکنه حالتی است که منافذ روی پوست بسته می­شوند و شخص دچار ضایعات عفونی و غیر عفونی می­شود.

آکنه به 4 درجه تقسیم می­شود. درجه اول نوع خفیف است که شامل تعدادی جوش­های نوک سیاه و نوک سفید می­باشد. چهارمین و شدید­ترین حالت آکنه شامل تعداد زیادی جوش­های نوک سفید، نوک سیاه، تاول ریز، ندول و کیست است. درجه چهار آکنه همراه التهاب شدید و تغییر رنگ قرمز یا صورتی می­باشد. آکنه شدید اگر به درستی درمان نشود، باعث ایجاد اسکار شدید می­شود.

· وراثت تا حدودی می­تواند در ایجاد برخی مشکلات پوستی دخیل باشد. آکنه یک عارضه پوستی ژنتیکی است و در بعضی خانواده­ها دیده می­شود و یک نقص ارثی در منافذ پوست می­باشد. البته عوامل دیگری نیز آکنه را تشدید می­کند. استرس، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، تغییرات فصلی و آب و هوا در شیوع آکنه موثراند. انواع خاصی از مواد آرایشی و مصرف قرص­های ضد بارداری نیز می­تواند باعث بروز آکنه شود.

· در زنان بالغ آرایش علت اصلی ایجاد آکنه است. مواد آرایشی روغنی مشکل زا هستند و بر خلاف تصور عموم رنگدانه­های موجود در مواد آرایشی، رژها و کرم­های پاک­کننده و آب موجود در این محصولات مشکل زا نمی­باشند بلکه مشکل شما روغن موجود در آن­ها می­باشد. زیرا روغن موجود در آن­ها معمولا از مشتقات اسید­های چرب است که از اسید های چرب موجود در بدن شما خطرناک­تراند.

· برخی مواد غذایی یددار می­تواند موجب بروز آکنه شود و مصرف طولانی مدت و زیاد ید می­تواند آکنه­های پوستی را ایجاد کند.

1-1- پیری پوست ( که منجر به چین و چروک، کاهش قدرت کشش پذیری پوست، خشکی و ... می شود):

پیری پوست یک پدیده بیولوژیک پیچیده است که توسط عوامل متعددی ایجاد می­شود. این عوامل در 2 دسته پیری ذاتی(ژنتیکی) و پیری بیرونی قرار می­گیرند.

1. پیری ذاتی: حاصل فرآیندهای سلولی است که در طول زمان رخ می­دهد و تحت تاثیر ژنتیک قرار دارد و شامل کاهش عملکرد کراتینوسیت­ها و فیبروبلاست­ها، تجمع درون سلولی و خارج سلولی محصولات جانبی، کاهش عملکرد سیرتوئین­ها، آسیب میتوکندری و از دست دادن تلومر­ها می­باشد.

2. پیری بیرونی: از طریق عوامل زیست محیطی آسیب­گذار بر سلول­ها، از جمله قرار گرفتن در معرض آفتاب (تابش، نور ماورابنفش و اشعه مادون قرمز)، تخت­های برنزه کننده، آلودگی هوا، دما، سیگار کشیدن، الکل و مواد مخدر، استرس، آلودگی هوا، رژیم غذایی ضعیف و کاهش وزن سریع نقش مهمی را در پیری پوست ایفا می­کنند. در واقع پیری بیرونی حاصل اثر متقابل فرآیند­هایی است که با یکدیگر هم­پوشانی دارند از جمله رادیکال­های آزاد، آسیب به DNA، گلیکاسیون (واکنش غیر آنزیمی قندها با پروتئین­ها)، التهاب و سایر اقداماتی که توسط سیستم ایمنی بدن رخ می­دهد.

برخی عوامل موثر بر پیری ذاتی و بیرونی پوست:

چین و چروک در درجه اول به علت تغییر در سه جزء فیبر کلاژن، الیاف الاستیک و گلیکوزآمینوگلیکان­ها (نقش آبرسانی و حفظ سیگنال­های بیولوژیک را دارند) ایجاد می­گردد.

v التهاب از طریق مکانیسم­های مختلفی از جمله تولید رادیکال های آزاد ROS منجر به پیرشدن پوست می­شود.

فیبروبلاست­های جوان در سنتز سلول­های مهم از جمله کلاژن، الاستین و اسید

v هیالورونیک و هپاران سولفات نقش دارند. تولید این سلول­های ساختاری و عملکردی در فیبروبلاست­های قدیمی کاهش می­یابد.

v کمبود آب و کاهش الاستیسیته پوست باعث ایجاد چین و چروک و خطوط پوستی می­شود زیرا برگشت پذیری و ثبات پوست را تغییر می­دهند.

v آسیب اکسیداتیو منجر به مرگ سلول­ها در لایه­ی اپیدرم و ایجاد بافت مرده می­شوند. علاوه بر این استرس اکسیداتیو در پوست نقش مهمی در روند پیری دارد زیرا کلاژن، عوامل مرطوب­کننده و کشش در درم کاهش می­یابد و چروک عمیق ایجاد می­شود.

آفتاب شدید همان بلایی را سر پوست شما می­آورد که بر سر میوه های خشک شده آورده است، یعنی پوست را کاملا چروکیده می­کند. پزشکان می­گویند که آفتاب بیش از حد، چین و چروک ایجاد می­کند و حدود 95% اشعه های چروک آور خورشید بین ساعات ده صبح تا دو بعداظهر تابیده می­شود. اثرات چروک انداز خورشید در برابر رنگ­های روشن ( و بالطبع منعکس کننده ) نظیر برف، ماسه و سیمان بیشتر می­شود. به نظر می­رسد که تا 80% از پیری پوست صورت به دلیل قرار گرفتن در معرض آفتاب است. برخی از مکانیسم­هایی که با قرار گرفتن در معرض نور خورشید باعث پیری پوست می­شوند به خوبی قابل درک هستند و نتایج نشان داده اند نور ماورابنفش (UV) منجر به آسیب به DNA شده و باعث ایجاد پیوند کوالانسی بین جفت باز اسید نوکلئیک و ایجاد فرم دیمرهای تیمین می­شود، که می­تواند عملکرد ژن سرکوبگر تومور P53 را تغییر دهد و ابتلا به سرطان پوست و پیری را افزایش دهد. همچنین قرار گرفتن در معرض نور UV باعث ایجاد رادیکال­های آزاد می­شود که با آسیب رساندن به سلول­ها سبب ایجاد استرس اکسیداتیو می­شوند و این امر می­تواند منجر به فعال شدن مسیر آرشیدونیک و در نتیجه التهاب شود. اگرچه چین و چروک یکی از واضح­ترین علائم پیری است اما مکانیزم توسعه چین و چروک به طور کامل مشخص نشده است. عکسبرداری­های حاصله از پوست قرار گرفته در معرض نور خورشید نشان داد که UVB نور خورشید به طور مستقیم و غیر مستقیم (با ایجاد التهاب و تولید ژن­های واکنش پذیر اکسایشی) باعث آسیب رساندن به سلول­های پوست و بافت­ها می­شود. قرار گرفتن در معرض نور ماورابنفش (UV) باعث تحریک بیان ماتریکس­های متالوپروتئیناز (MMPs) مانند MMP-1، MMP-3، MMP-9 و 12 در پوست انسان می­شود. ماتریکس متالوپروتئیناز مسئول تخریب پروتئین­های خارج سلولی (ECM) مانند کلاژن، الاستین و پروتئوگلیکان هستند. متالوپروتئینازها با توجه به خصوصیات ظاهری و محل قرارگیری به 5 گروه عمده تقسیم می­شوند. در میان آن­ها MMP-1 به عنوان یک کلاژناز تخریب­کننده کلاژن نوع 1 که مشکل اصلی پوست انسان است و کلاژن نوع 3 و MMP-2 و MMP-3 ژلاتینازهایی هستند که هضم کننده کلاژن تیپ 1 و تیپ 5 می­باشند. تجزیه فیبرهای کلاژن توسط این متالوپروتئینازها منجر به تغییر در ساختار و سازماندهی ماتریکس کلاژنیک خارج سلولی، تغییر در تمامیت ساختاری درم و شکل­گیری چین و چروک می­شود. همچنین UVB در درم موجب عدم تعادل بین تولید داخل و تخریب اجزای ماتریکس خارج سلولی (ECM) می­شود و این آسیب نیز منجر به شکل­گیری چین و چروک می­شود. از طرف دیگر اشعه ماورابنفش باعث آسیب به DNA میتوکندی می­شود و با تاثیر بر گونه فعال اکسیژن واکنش­گر (ROS) باعث کاهش تولید انرژی (ATP) در میتوکندری می­شود. آسیب وارده به میتوکندری شامل اختلال در DNA میتوکندری، از بین رفتن آنزیم­های موجود در میتوکندری و کاهش تولید ATP است. این آسیب­ها موجب کاهش انرژی برای ترمیم DNA و متلاشی­شدن سلول­های مربوطه می­شوند.