1- زخم فشاری در نوزادان و کودکان:

زخم بستر (Bedsore)، زخم فشاری (Pressure sore) و زخم تخت اصطلاحاتی هستند که برای آسیب پوست و یا بافت های بدن در اثر فشار طولانی مدت بر یک یا چند نقطه به کار می روند. این زخم ها بیشتر در نواحی استخوانی بدن رخ می دهند و می تواند افراد قطع نخایی و بی حرکت، بیماران بستری شده در بیمارستان و حتی نوزادان و کودکان را درگیر کند. برخی نوزادان و کودکان بستری شده در بخش های مراقبت های ویژه به دلیل بی توجهی به نکات ایمنی توسط کارکنان بخش درمان و شیوع عفونت های کانترگذاری شامل سیستم ادراری، لوله تراشه و دستیابی به عروق ممکن است دچار زخم های فشاری شده و شرایط پیچیده و استرس آوری را در بخش کودکان ایجاد کند. در ابتدا ممکن است زخم بستر فقط یک لکه ی قرمز پوستی باشد که اگر از فشار مجدد محافظت نگردد، قرمزی سریعا به تاول و زخم باز تبدیل می گردد. در موارد شدید کل ضخامت پوست درگیر می شود و یک زخم عمیق پوستی ایجاد می شود که عضلات یا استخوان ها نمایان می شوند. عضلات نسبت به پوست بیشتر در معرض صدمات ناشی از فشار می باشند، یعنی صدمه خفیف پوستی ممکن است صدمه شدید عضلانی را در زیر خود مخفی نماید. زخم بستر منجر به عوارض شدیدی نظیر عفونت خونی و استخوان، التهاب عفونی مفاصل و کارسینوما می گردد.

دستورالعمل ارزیابی خطر زخم بستر در نوزادان وکودکان:

v در ابتدا کودک را از نظر وجود زخم بستر برحسب محل زخم، درجه زخم و وجود ترشح ارزیابی کنید (در صورت مشاهده تغییر پوستی و یا زخم سریعا درمان را آغاز کنید).

v در صورت عدم وجود زخم، از نظر استعداد ایجاد زخم ارزیابی کنید، آیا کودک قادر به حرکت می باشد؟ آیا قادر به تغییر پوزیشن خود بدون کمک هست؟ آیا قادر به کنترل حرکات بدن خود می باشد؟ دامنه حرکتی و فعالیتی کودک تا چه اندازه است (با توجه به سن)؟ تجهیزات و وسایل متصل به بیمار، سایش پوستی و فشارسطح تخت و سایر عوامل کدام نقاط بدن کودک را مستعد ایجاد زخم می کند؟

نکته: معاینه منظم و روزانه پوست بدن نوزادان و کودکانی که در معرض ریسک زخم فشاری قرار دارند ضروری می باشد.

اگر با بررسی وضعیت حرکتی و فشار وارده بر نواحی مستعد زخم بستر در کودک او را در معرض خطر این عارضه دیدید، پوست کودک را در روز 2 بار بررسی کنید، پوزیشن

· کودک را هر 2 ساعت یک بار تغییر دهید و در تغذیه صحیح کودک و رسیدن آب کافی به بدن او دقت کنید.

· در صورتی که کودک قادر به حرکت، تغییر پوزیشن و یا کنترل حرکات بدن خود نباشد و از تجهیزات کمکی استفاده می کند به شدت مستعد عارضه زخم بستر می باشد و لازم است پوست کودک هر ساعت بررسی گردد و او را جابه جا کنید، همچنین تجهیزات متصل به کودک را نیز هر 2 ساعت یکبار جا به جا کنید. از یک مشاور تغذیه جهت تقویت کودک و تغذیه کمکی او مشاوره بگیرید.